Êàêâî è êîëêî òîð?

Çà ñàêñèéíè ðàñòåíèÿ è òåçè íà áàëêîíà èçïîëçâàì ìèíåðàëíà ïî÷âà, íàïðèìåð ãîòîâà ñìåñ çà ñàêñèè. Òîðúò, ñúäúðæàù ñå â íåÿ, ìîæå ëåñíî äà ñå ðàçðîõêâà è íå ñå îòìèâà îò ÷åñòîòî ïîëèâàíå. Çàïàñúò îò òîð âúâ âèñîêîêà÷åñòâåíàòà ïðúñò çà öâåòÿ, äîáàâåí îò ïðîèçâîäèòåëÿ, îáèêíîâåíî ñòèãà çà îêîëî 6 ñåäìèöè. Íàé-êúñíî òîãàâà òðÿáâà äà äîáàâèòå îùå òîð?

Çàòîâà ïî âðåìå íà çàñàæäàíåòî ñå äîáàâÿ äúëãîñðî÷åí òîð – 2-3 ãðàìà íà ëèòúð ïî÷âà. Åòî êàê îñèãóðÿâàì îñíîâíàòà õðàíà çà öâåòÿòà ñè äî àâãóñò/ñåïòåìâðè.   Äîáàâÿ ñå ñúùî ìàëêà äîçà òå÷åí òîð âñÿêà ñåäìèöà – 0,1 äî 0,2 ÷àñòè íà õèëÿäà – êîãàòî ïîëèâàì (ò. å. 10 äî 20 ml òå÷åí òîð çà ïúëíà ëåéêà îò 10 l). È îòíîâî: Ñëåäâàéòå èíñòðóêöèèòå íà ïðîèçâîäèòåëÿ, îïèñàíè âúðõó îïàêîâêàòà íà òîðà! 

 ãðàäèíèòå ñ õðàñòè ñòåïåíòà íà ìåðêèòå çà íàòîðÿâàíå çàâèñè îñíîâíî îò ðàçìåðà íà ìàñàòà, îáðàçóâàíà îò ëèñòàòà è öâåòîâåòå íà ðàñòåíèÿòà. Àç òîðÿ ñêàëíîðàñòÿùèòå õðàñòè òóê-òàì ñ øåïà ðîãîâ òîð èëè ìàëêî êîìïîñò (íàé-ìíîãî ëèòúð íà êâàäðàòåí ìåòúð). Íà àêòèâíî ðàñòÿùèòå õðàñòîâè ëåõè ìîæåòå äà îòäåëèòå îêîëî 50 ãðàìà ñúñòàâåí òîð íà êâàäðàòåí ìåòúð ïðåç ïðîëåòòà (îê. ìàðò/àïðèë). Èëè ìîæåòå äà èì äàäåòå îêîëî òðè ëèòðà êîìïîñò íà êâàäðàòåí ìåòúð. Ïî-áàâíî ðàñòÿùèòå õðàñòè ñå íóæäàÿò ñàìî îò 30 ãðàìà èëè 1,5 ëèòðà.  ñðåäàòà íà þíè ìîæåòå äà ãè íàòîðèòå îòíîâî ñ âòîðà, ëåêî íàìàëåíà äîçà. 

 çåëåí÷óêîâèòå ãðàäèíè îïðåäåëÿíåòî íà êîëè÷åñòâîòî íàòîðÿâàíå çàâèñè îò òèïà íà ðàñòåíèåòî, òúé êàòî çåëåí÷óêîâèòå ðàñòåíèÿ ìîãàò äà áúäàò ðàçäåëåíè íà ñèëíè êîíñóìàòîðè (âêë. çåëå), ñðåäíè êîíñóìàòîðè (äîìàòè) è ñëàáè êîíñóìàòîðè (ìàðóëè). Ïðåäëàãàìå âè íÿêîëêî èíäèâèäóàëíè ïðåïîðúêè çà íàòîðÿâàíå: 

Ñëàáè êîíñóìàòîðè: Äîáàâåòå 1 äî 2 ëèòðà êîìïîñò íà êâàäðàòåí ìåòúð è, àêî å íåîáõîäèìî, äîïúëíèòåëíî àçîò (îê. 70 ãð ðîãîâ òîð íà êâàäðàòåí ìåòúð) è êàëèé (îê. 35 ãð êàëèåâî-ìàãíåçèåâ òîð íà êâàäðàòåí ìåòúð). 

Ñðåäíè êîíñóìàòîðè: Äîáàâåòå 2 äî 4 ëèòðà êîìïîñò íà êâàäðàòåí ìåòúð è, àêî å íåîáõîäèìî, äîïúëíèòåëíî àçîò (îê. 120 ãð ðîãîâ òîð íà êâàäðàòåí ìåòúð) è êàëèé (îê. 70 ãð êàëèåâî-ìàãíåçèåâ òîð íà êâàäðàòåí ìåòúð). 

Ñèëíè êîíñóìàòîðè: Äîáàâåòå 4 äî 6 ëèòðà êîìïîñò íà êâàäðàòåí ìåòúð è, àêî å íåîáõîäèìî, äîïúëíèòåëíî àçîò (îê. 150 ãð ðîãîâ òîð íà êâàäðàòåí ìåòúð) è êàëèé (îê. 100 ãð êàëèåâî-ìàãíåçèåâ òîð íà êâàäðàòåí ìåòúð). 

Âàæíî: Çåëåòî, ëóêúò è ìîðêîâèòå íå áèâà äà ñå çàñàæäàò íà ìåñòà, êîèòî ñà íàñêîðî îáëàãîðîäåíè ñ îáîðñêà òîð. Çàñàæäàéòå òåçè ðàñòåíèÿ íà òàêèâà ìåñòà ÷àê íà ñëåäâàùàòà ãîäèíà. Èìà ðèñê îò íåòîëåðàíòíà ðåàêöèÿ, òúé êàòî íÿêîè îáîðñêè òîðîâå ïðèâëè÷àò ìóõè, ÷èèòî ëàðâè ìîãàò äà ïðîíèêíàò â ðàñòåíèåòî. 

Êîãàòî îáëàãîðîäÿâàòå òðåâíè ïëîùè, îáúðíåòå âíèìàíèå íà ñëåäíîòî (êàêòî âå÷å ñïîìåíàõìå â áþëåòèíà „Ñïåöèàëíî çà ìîðàâàòà”): Êîãàòî êîñèòå òðåâàòà, âèå ïðåìàõâàòå ñúùî è õðàíèòåëíè ñúñòàâêè îò ìîðàâàòà: Çà âñåêè êèëîãðàì îòñòðàíåíà îêîñåíà òðåâà âèå ïðåìàõâàòå îêîëî 30 ãð àçîò, 20 ãð êàëèé è 10 ãð ôîñôîð. Òðÿáâà äà äîáàâèòå òåçè õðàíèòåëíè âåùåñòâà. Äåêîðàòèâíèòå ìîðàâè ñå íóæäàÿò îò ïî-ìàëêî òîð â ñðàâíåíèå ñ òåçè, âúðõó êîèòî ñå õîäè èëè êîèòî ñà ïîä ñòðåñ. Îáèêíîâåíî ìîðàâèòå ñå ïîäõðàíâàò íà âñåêè ÷åòèðè äî ïåò ñåäìèöè îò ìàðò/àïðèë ñ ïîñëåäíî åñåííî îáëàãîðîäÿâàíå çà ïîäãîòîâêà çà çèìàòà â íà÷àëîòî/ñðåäàòà íà ñåïòåìâðè. Íî ñåãà, êîãàòî íà ïàçàðà âå÷å èìà äúëãîòðàéíè òîðîâå çà ìîðàâà è ñïåöèàëíè åñåííè òîðîâå, ñúùåñòâóâàò è ðàçëèêè. Êàêòî ñïîìåíàõìå âå÷å íÿêîëêî ïúòè, òðÿáâà äà ÷åòåòå âíèìàòåëíî èíôîðìàöèÿòà îò ïðîèçâîäèòåëÿ íà îïàêîâêèòå íà òîðîâåòå çà ìîðàâàòà. Òîâà ìîæå äà ïîìîãíå ñúùî çà îòãîâàðÿíå íà âúïðîñà äàëè ìîæåòå äà èçïîëçâàòå êîìïîçèòåí òîð, íàìåñòî òîð çà ìîðàâà. Ðàçãëåäàéòå ñúîòíîøåíèåòî íà ñìåñâàíå íà êîìïîçèòíèÿ òîð – àçîò: ôîñôîð: êàëèé. Çà ìîðàâè èäåàëíîòî å 10:3:3-5. 

Êîãàòî òîðèòå äúðâåòàòà, òðÿáâà äà ñå îòíàñÿòå ðàçëè÷íî êúì ëèñòîïàäíèòå è âå÷íîçåëåíèòå. Òåõíèòå ãîäèøíè öèêëè íà ðàñòåæ ñà ìíîãî ðàçëè÷íè è çàòîâà òå ñå íóæäàÿò îò òîðåíå ïî ðàçëè÷íî âðåìå. 

Ëèñòîïàäíèòå ñå íóæäàÿò îò õðàíèòåëíè âåùåñòâà îñíîâíî â íà÷àëîòî/ñðåäàòà íà þíè è ñëåä òîâà îêîëî ñðåäàòà íà þëè äî ñðåäàòà íà àâãóñò çà âòîðè ïîðèâ çà ðàñòåæ. Ñëåä òîâà íå áèâà ïîâå÷å äà ãè òîðèòå. Ïî òîçè íà÷èí íà ïðàêòèêà òîðèòå ëèñòîïäàíèòå äúðâåòà çà ïúðâè ïúò ïðåç àïðèë (îê. 55% îò ãîäèøíàòà èì íóæäà) è ïîñëå ïðåç þíè (45%). Öèôðèòå âàðèðàò ëåêî çà îâîøêè è ðîçè, êîèòî èçèñêâàò ðàçïðåäåëåíèå îò 50/50 èëè 60/40. 

Âå÷íîçåëåíèòå ñå íóæäàÿò îò ïúðâèòå ñè õðàíèòåëíè âåùåñòâà ïðåç ìàé è âòîðà, ïî-âèñîêà äîçà ìåæäó êðàÿ íà þëè è êðàÿ íà àâãóñò, êîãàòî îáðàçóâàò øèøàðêè. Çàòîâà ðàçïðåäåëåíèåòî íà õðàíàòà çà âå÷íîçåëåíèòå å 35/65.  

Êà÷åñòâîòî íà òîðà ñúùî çàâèñè îò íóæäèòå íà ðàñòåíèåòî, ò. å. ìàñàòà, êîÿòî îáðàçóâà âñÿêî ðàñòåíèå. Çà ìàëêèòå èãëîëèñòíè äúðâåòà å äîñòàòú÷íî îê. 35 ãðàìà êîìïîçèòåí òîð íà êâàäðàòåí ìåòúð ãîäèøíî; çà ïîääúðæàùî íàòîðÿâàíå íà äúðâåòà è õðàñòè îêîëî 50-70 ãðàìà êîìïîçèòåí òîð íà êâàäðàòåí ìåòúð ãîäèøíî, à çà îâîùíè äúðâåòà, ðîçè è ðîäîäåíäðîíè ìîæåòå äà ñòèãíåòå äî ãîðíàòà ãðàíèöà è äà äîáàâèòå 100 ãðàìà íà äâå äîçè.  

Îáúðíåòå âíèìàíèå, ÷å êîðåíèòå íà äúðâåòàòà òðÿáâà äà èìàò äîñòúï äî õðàíèòåëíèòå âåùåñòâà â ïîñî÷åíèòå âðåìåíà. Àêî èñêàòå äà èçïîëçâàòå îðãàíè÷åí òîð, êúì ïîñî÷åíèòå ïî-ãîðå âðåìåíà òðÿáâà äà äîáàâèòå ïåðèîäà íà èç÷àêâàíå çà ðàçëàãàíå.